Επιστολή: Εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της ελληνικής κτηνοτροφίας – πτηνοτροφίας

Αθήνα, 2.2.2021
Αρ. Πρωτ.: 11

Προς
1.Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης
& Τροφίµων
κ. Σπήλιο Λιβανό
2. Υφυπουργό Αγροτικής
Ανάπτυξης & Τροφίμων
κ. Ιωάννη Οικονόμου
3. Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης
& Τροφίμων
κα Φωτεινή Αραμπατζή

Θέμα: Εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης της ελληνικής κτηνοτροφίας – πτηνοτροφίας

Κύριοι Υπουργοί,
Κυρία Υπουργέ,

Η κτηνοτροφία σήμερα έχει ξεπεράσει τα όρια της παραγωγικής της επιβίωσης εξαιτίας του υψηλού κόστους παραγωγής, της συμπίεσης των τιμών παραγωγού, των φορολογικών και άλλων επιβαρύνσεων, της έλλειψης ρευστότητας, της συρρίκνωσης του αγροτικού εισοδήματος κ.α.

Επιπρόσθετα η παγκόσμια εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού έχει επηρεάσει δραματικά όλη την αλυσίδα αξίας του πρωτογενή τομέα. Οι κτηνοτρόφοι, οι αγρότες οι πτηνοτρόφοι οι μελισσοκόμοι, βιώνουν μέρες αγωνίας για την επιβίωση των κλάδων τους. Νέο χτύπημα αποτελεί η μεγάλη αύξηση των τιμών ζωοτροφών, πάνω από 20% για τις βασικές ζωοτροφές, όπως σόγια, καλαμπόκι και κριθάρι. Επιπρόσθετα αντί για θέσπιση φθηνού αγροτικού πετρελαίου είδαμε να αυξάνεται η τιμή πετρελαίου κίνησης 4 λεπτά το λίτρο από την τιμή που ήταν πριν.

Στην αιγοπροβατοτροφία μεγάλος αριθμός αρνιών και κατσικιών έμειναν απούλητα το Πάσχα και όσα πουλήθηκαν οι τιμές κατρακύλησαν πολύ κάτω του κόστους παραγωγής. Παράλληλα η μεγάλη αύξηση των τιμών ζωοτροφών, αφαίρεσε την όποια αύξηση εσόδων υπήρξε από την αύξηση της τιμής του γάλακτος. Η ενίσχυση των 4 € ανά ενήλικο θηλυκό ζώο, δεν έχει αποδοθεί σε πάνω από 4.000 αιγοπροβατοτρόφους, ενώ έχουν όλες τις προϋποθέσεις.

Στη χοιροτροφία αποτυπώνεται εξαιρετικά μεγάλη απώλεια εσόδων, αφού το χοιρινό κρέας προορίζεται κύρια για τη μαζική εστίαση. Ο κλάδος της πτηνοτροφίας τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή, τομέα έχει υποστεί μεγάλη οικονομική ζημιά. Και ο τομέας του βόειου κρέατος που είναι ελλειμματικός κατά 85% περίπου, αντιμετωπίζει πρόβλημα, όπως και η αγελαδοτροφία, όπου σημειώνεται μείωση της τιμής παραγωγού.

Τονίζεται ότι 100.000 και πλέον κτηνοτρόφοι συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και ενδυνάμωση της υπαίθρου, στην προστασία του περιβάλλοντος και την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας μας. Οι εξαγωγές Φέτας (388.057.728 €) και γιαουρτιού (172.853.061€) φέρνουν στη χώρα μας συνολικά 561εκ €.

Προτεινόμενα μέτρα άμεσης προτεραιότητας

1. Λόγω της σημαντικότητας των κλάδων της κτηνοτροφίας- πτηνοτροφίας στην διατροφική αλυσίδα, ζητάμε άμεσα την ένταξή τους στα μέτρα στήριξης λόγω του COVID-19 γιατί η κτηνοτροφία δεν έχει στηριχθεί μέχρι τώρα σχεδόν καθόλου.
Η ενίσχυση των 4 € ανά ενήλικο θηλυκό ζώο, δεν έχει αποδοθεί σε πάνω από 4.000 αιγοπροβατοτρόφους, ενώ έχουν όλες τις προϋποθέσεις και πρέπει άμεσα να αποδοθεί, όπως έχουμε ζητήσει.

2. Μείωση του υψηλού Κόστους Παραγωγής
• Διατήρηση του αφορολόγητου για εισοδήματα έως 10.000 €. Για εισοδήματα πάνω από 10.000 € και μέχρι 20.000 € ο συντελεστής φορολόγησης εισοδήματος των κτηνοτρόφων να είναι 13% και σε εισοδήματα υψηλότερα των 20.000 € να πάει στο 22%. Υπενθυμίζεται ότι από τη δεκαετία του 50 έως και το 2010 ο συντελεστής φορολόγησης εισοδήματος για τη ζωική παραγωγή ήταν 5% – 8% και 10-20% για τη φυτική παραγωγή, λόγω μικρότερου περιθωρίου κέρδους για τη ζωική παραγωγή.
• Θέσπιση φθηνού αγροτικού πετρελαίου
• Μείωση ΦΠΑ για τα αγροτικά μηχανήματα και ανταλλακτικά από 24% σε 13%. Για τις ζωοτροφές να μειωθεί ο ΦΠΑ από 13% που είναι σήμερα σε 6% μέχρι τέλους του τρέχοντος έτους, για να μειωθεί το κόστος παραγωγής λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών των ζωοτροφών.
• Μείωση της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος για τους αγρότες
• Κατάργηση της φορολόγησης στα μέσα παραγωγής. Σύμφωνα με το Νόμο 4223/2013 (ΕΝ.Φ.Ι.Α), άρθρο 5 παρ. 2. «Για κάθε φυσικό πρόσωπο ο συμπληρωματικός φόρος επιβάλλεται και υπολογίζεται στο μέρος της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων, σύμφωνα με κλιμάκια και συντελεστές». Στους κτηνοτρόφους, ωστόσο προσδιορίζονται πολύ μεγάλες αξίες στα κτηνοτροφικά κτίσματα, αφού για τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας η τιμή της ζώνης είναι 200€ /τετρ. μετ. Έτσι ξεπερνούν το ύψος των 250.000 € και υπόκεινται σε συμπληρωματικό φόρο ο οποίος υπερδιπλασιάζει την επιβάρυνση. Προτείνεται η απαλλαγή των παραγωγικών ακίνητων ( στάβλοι, αποθήκες κ.α), από κάθε φόρο ΕΝΦΙΑ, συμπεριλαμβανομένου του συμπληρωματικού, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2θ του Νόμου 4223/2013.

3. Ρύθμιση των δανείων των κτηνοτροφικών – πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
Διαγραφή του 50% των χρεών των κτηνοτρόφων και ρύθμιση των υπολοίπων για 15-20 χρόνια με σταθερό επιτόκιο 1%.
Νομοθέτηση προστασίας πρώτης κατοικίας και σταβλικών εγκαταστάσεων πτηνοκτηνοτρόφων.
Να ανακληθούν άμεσα τα χρέη των πτηνοτρόφων – κτηνοτρόφων που έχουν σταλεί για βεβαίωση στα Δημόσια Ταμεία.

4. Συνεχές χτύπημα των παράνομων «ελληνοποιήσεων» των αγροτικών – ζωικών προϊόντων. Τα θετικά μέτρα που πήρε το ΥπΑΑΤ, (ν. 4691/2020) περιόρισαν σημαντικά τις ελληνοποιήσεις εισαγόμενου γάλακτος, απαιτείται ακόμη πλήρης εφαρμογή των μέτρων που επιβάλλονται για την παραγωγή τυριών ΠΟΠ και κύρια της Φέτας.
Είναι αναγκαίο να θεσπιστεί διάταξη για απαγόρευση ύπαρξης μηχανημάτων διήθησης και υπερδιήθησης του γάλακτος στις τυροκομικές μονάδες, όπως έχει συμφωνηθεί και με την προηγούμενη ηγεσία του ΥπΑΑΤ.

Ζητάμε επίσης να εφαρμοστεί στην πράξη η σχετική διάταξη του νόμου 4492/2017 (άρθρο 9) για την υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης των κρεάτων στην ταμειακή μηχανή. Οι λυσσαλέες αντιδράσεις των «ελληνοποιητών» εναντίον της εφαρμογής του νόμου αποδεικνύουν και την τεράστια οικονομική ζημιά που υφίσταται ο κλάδος αλλά και η χώρα γενικότερα.

5. Στήριξή των νέων αγροτών – κτηνοτρόφων:
Η επίλυση του διαρθρωτικού προβλήματος της γήρανσης του αγροτικού πληθυσμού μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την προσέλκυση νέων αγροτών-κτηνοτρόφων. Απαιτείται άμεσα η δημιουργία ισχυρών κινήτρων για νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τη ζωική παραγωγή, ισχυρή αρχική επιχορήγηση, απαλλαγή από κάθε φορολόγηση και καταβολή ελάχιστου ποσού ασφαλιστικής εισφοράς για τα πρώτα πέντε χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσαρμογή και οι αποσβέσεις είναι μεγέθη μακροπρόθεσμα, κίνητρα ένταξή τους σε αγροτικούς συνεταιρισμούς. Επί πλέον είναι απαραίτητη έγκαιρη και εντατική εκπαίδευση σε θέματα που αφορούν την κτηνοτροφία, νέες τεχνολογίες και πρακτικές, βελτίωση ποιότητας, προστασία περιβάλλοντος και αρχές συνεργατισμού. Να απλουστευτούν οι διαδικασίες ένταξης σε προγράμματα και να ενισχυθούν για επενδύσεις σύγχρονων κτιριακών κατασκευών και υποδομών προσαρμοσμένες στα εδαφοκλιματολογικά δεδομένα της χώρας. Να θεσπιστεί στο ΥπΑΑΤ ειδική Διεύθυνση ή Τμήμα με αρμοδιότητα αποκλειστικά θέματα που αφορούν τους νέους αγρότες- κτηνοτρόφους. Να δοθούν κίνητρα και αντικίνητρα στους ιδιοκτήτες γης που δεν ενοικιάζουν τις εκτάσεις που διαθέτουν, ώστε να αξιοποιηθούν από τους νέους αγρότες.

6.’Αμεση σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους κτηνοτρόφους και η αξιοποίηση όλων των βοσκοτόπων με μακροχρόνια απόδοσή τους για κτηνοτροφική χρήση. Αξιοποίηση των ακαλλιέργητων εκτάσεων για επιτόπια παραγωγή ζωοτροφών.
Οι κτηνοτρόφοι αρκετά ήδη χρόνια καταβάλουν το σχετικό αντίτιμο για τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων στις Περιφέρειες και θα πρέπει να σταματήσει η επιβάρυνση αυτή.

7. Δασικοί χάρτες: Θα πρέπει να διευθετηθούν άμεσα όλα τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και από την εγκύκλιο που πρόσφατα δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θιγούν κτηνοτροφικές και γεωργικές εκτάσεις από την ανάρτηση των δασικών χαρτών.

8. Αδειοδότηση κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων: Οριστική επίλυση του ζητήματος με απλοποίηση των διαδικασιών έκδοσης και άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων.

9. Τροποποίηση του Νόμου 4492/2017 «Διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων και άλλες διατάξεις» και να συμπεριληφθούν στην υποχρέωση πληρωμής του 60ημερου και οι αλυσίδες καταστημάτων λιανικής πώλησης.

10. Τροποποίηση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών (άρθρο 82) που αφορά το γιαούρτι και επαναφορά στην υποχρέωση χρήσης νωπού γάλακτος. Αναγνώριση του Ελληνικού Γιαουρτιού ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.)

11. Εργάτες γης και κτηνοτροφίας. Σύμφωνα με το Νόμο 4251/14 αρ.13Α οι παράτυποι μετανάστες είτε είναι παράνομοι ή τελούν υπό αίτημα ασύλου , μπορούν να απασχοληθούν νόμιμα ως εργάτες γης, ως βοσκοί και ως μελισσοκόμοι. Με εγκύκλιο του Υπ. Εσωτερικών καθορίζεται ότι οι εργάτες σε στεγασμένες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω διάταξης, ακυρώνοντας έτσι τους βοσκούς. Επειδή όλες οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις είναι στεγασμένες είναι απαραίτητο να επαλειφθεί ό όρος στεγασμένες. Όλες οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις πρέπει να έχουν το δικαίωμα να απασχολήσουν νόμιμα τους εργάτες αυτούς.

12. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλουν οι κτηνοτρόφοι προς τον ΕΛΓΑ που είναι περίπου 18 εκ €, αφού οι αποζημιώσεις τους δεν ξεπερνούν τα 10 εκ. € και να ενταχθούν και άλλοι ασφαλιζόμενοι κίνδυνοι.

Άλλα μέτρα προτεραιότητας

1. Συμμετοχή εκπροσώπων των Οργανώσεων των Κτηνοτρόφων στα Δ.Σ. των Οργανισμών ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ, ΕΛΓΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΦΚΑ Αγροτών, ΕΦΕΤ.

2. Νέα ΚΑΠ μετά το 2020:
Να διασφαλιστεί ότι οι ενισχύσεις θα πάνε σε αυτούς που παράγουν, να διατηρηθούν οι συνδεδεμένες ενισχύσεις με αύξηση των κονδυλίων.
Για τη χρηματοδότηση της προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης,
Για τον τομέα της αιγοπροβατοτροφίας τα ποσά ενίσχυσης ανά επιλέξιμο ζώο προτείνεται να διαμορφωθούν: Για τις σπάνιες φυλές: 30€/ζώο, για τις ορεινές, μειονεκτικές περιοχές και τα νησιά :20€/ζώο, για τις πεδινές περιοχές: 15€/ζώο.
Για τον τομέα της βοοτροφίας: Στήριξη της παραγωγής στη χώρα μας μοσχίδων αντικατάστασης διότι αποτελεί ένα πολύ ουσιαστικό εργαλείο για την μελλοντική προοπτική του κλάδου προς όφελος της τοπικής αλλά και της εθνικής οικονομίας. Επιπλέον θα περιοριστεί η εκροή χρημάτων για την εισαγωγή μοσχίδων που γίνεται σήμερα και παράλληλα θα μειωθεί το υψηλό κόστος παραγωγής.
Τα ποσά ενίσχυσης ανά επιλέξιμο ζώο προτείνεται να διαμορφωθούν: 1.000 € ανά μοσχίδα ηλικίας έως και 2,5 ετών η οποία διατηρείται για αναπαραγωγή. 1.500 € ανά μοσχίδα ηλικίας έως και 2,5 ετών η οποία διατηρείται για αναπαραγωγή ελληνικών φυλών ( κόκκινη και ξανθιά) που είναι καταγεγραμμένες στα γενεαλογικά βιβλία (επίσημα βιβλία εγγραφής).
Για την καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων σανοδοτικών ψυχανθών όπως είναι η
Μηδική, η ενίσχυση να δοθεί αποκλειστικά ή έστω κατά προτεραιότητα στους κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφους που ιδιοπαράγουν και να παραμείνει η ενδεικτική τιμή στα 25 €/στρέμμα.
Για την καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών προτείνεται να διπλασιαστεί η έκταση αναφοράς, να αυξηθεί ο προϋπολογισμός αντίστοιχα με την αύξηση των στρεμμάτων, να δοθεί η ενίσχυση κατά προτεραιότητα στους κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφους και να διπλασιαστεί η ενδεικτική τιμή.
Να δοθούν κίνητρα για την ίδρυση δικτύου μικρών οικογενειακών τυροκομείων για την παραγωγή επώνυμων τοπικών τυροκομικών προϊόντων με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και ξεχωριστή ταυτότητα, (brand name) βασισμένη στην παράδοση, την ελεγχόμενη ποιότητα της πρώτης ύλης και της μεταποίησης αυτής. Τα τοπικά προϊόντα εντασσόμενα σε δίκτυο θα ενισχύσουν δράσεις καινοτομίας και διαφοροποίησης που έχουν ανάγκη οι αγορές και θα επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας.

Ένταξη των Μικρών Σχεδίων Βελτίωσης στο νέο ΠΑΑ, για στοχευμένες επενδύσεις, μικρού κόστους και με γρήγορες διαδικασίες, σε όλους τους κλάδους της ζωικής παραγωγής. Τα Μ.Σ.Β. ήταν μια καινοτόμος δράση του ΠΑΑ 2007-2013, πρόταση του ΣΕΚ, που με ταχύτατες διαδικασίες, οδήγησε στον εκσυγχρονισμό των αιγοπροβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων με την ενίσχυση της εισαγωγής της μηχανικής άμελξης αλλά και άλλων συμπληρωματικών επενδύσεων.

3. Δημιουργία τράπεζας γενετικού υλικού ντόπιων φυλών αγροτικών ζώων καθώς και ένα Εθνικό σχέδιο γενετικής βελτίωσης και αξιοποίηση των φυλών των αγροτικών ζώων, έτσι ώστε να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε τις ελληνικές φυλές αγροτικών ζώων που έχουν απομείνει και κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Για τη Γενετική Βελτίωση αγροτικών ζώων ο ΣΕΚ παρέδωσε πρόσφατα μελέτη στο ΥπΑΑΤ, έχουν οριστεί τα μέλη της Ομάδας Εργασίας για τη Γενετική Βελτίωση των
αγροτικών ζώων και έχει πραγματοποιηθεί η πρώτη συνεδρίαση για το θέμα αυτό.

4. Ενεργοποίηση και αξιοποίηση του θεσμού του κτηνιάτρου εκτροφής καθώς και των γεωργικών συμβούλων, για τη στήριξη και αναβάθμιση της κτηνοτροφίας, τη βελτίωση των οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων της αγροτικής εκμετάλλευσης.

5. Ολοκληρωμένο σύστημα αγροτικής εκπαίδευσης με πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κάθε κλάδου χωριστά και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τοπικών αναγκών, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα τις υπάρχουσες δομές εκπαίδευσης.

6. Η Εφαρμογή καινοτόμων υπηρεσιών, όπως αυτή της ευφυούς γεωργίας, και στην κτηνοτροφία που προσεγγίζει ολιστικά την παραγωγική διαδικασία μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του κόστους παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητας και ποσότητας του παραγόμενου αγροτικού προϊόντος και στην προστασία του περιβάλλοντος.

7. Κίνητρα για δημιουργία ισχυρών εμπορικών σημάτων ελληνικών κτηνοτροφικών προϊόντων και διασύνδεσή τους με την τουριστική υποδομή της χώρας μας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

8. Δημιουργία ανταγωνιστικών εταιρικών σχημάτων logistics σε κάθε Περιφέρεια με συμμετοχή και των τοπικών συνεταιριστικών οργανώσεων που να μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρές οικονομίες κλίμακας, μειώνοντας σημαντικά τα κόστη και καθιστώντας τα ελληνικά προϊόντα πολύ πιο ανταγωνιστικά στην εσωτερική αγορά, ιδιαίτερα για την τροφοδότηση των τουριστικών καταλυμάτων της χώρας και στις αγορές του εξωτερικού.

9. Να ισχύσει άμεσα και για την Κρήτη το σύνολο των ρυθμίσεων για το μεταφορικό ισοδύναμο που ισχύουν για τις υπόλοιπες νησιωτικές περιοχές της χώρας.

Με τιμή

Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΚ

Παναγιώτης Πεβερέτος